چرا تراشه‌ها کمیاب شدند؟

درحالی‌که دستگاه‌های متصل در همه صنایع تقاضا برای تراشه‌ها را افزایش می‌دهند، بخش‌های معدودی به‌ویژه به جهش فعلی دامن می‌زنند: رشد اینترنت اشیا (IoT) و 5G، گوشی‌های هوشمند و به‌ویژه برقی‌سازی صنعت خودرو.
مانند بسیاری از چیزهای ناخوشایند در زندگی ما در دو سال گذشته، یک دلیل اساسی برای کمبود جهانی نیمه‌هادی وجود دارد که اکنون آن را طولانی و تشدید می‌کند. تقاضای ناشی از همه‌گیری، ظرفیت را در تمام نقاط زنجیره تامین تحت فشار قرار می‌دهد و این فشار از تامین‌کنندگان قطعات شروع می‌گردد. همه‌گیری کووید – 19 باعث کمبود تراشه شد و اثرات طولانی‌مدت آن – ازجمله شیوع ویروس، چالش‌های کارگری و عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی – به آن دامن زد. هر حلقه از زنجیره تامین جهانی همچنان به‌شدت مختل است. متأسفانه هیچ نشانه‌ای از بهبود در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
این به دلیل آن است که همه‌گیری باعث بازگشت ناگهانی رشد و تقاضا به قدری قابل‌توجه و غیرقابل‌پیش‌بینی شد که زنجیره‌های تامین تا زمانی که تقاضا به سطح قابل‌مدیریت‌تری کاهش پیدا کند یا مشکلات زنجیره تامین قطعات و ظرفیت بیشتر حل گردد، برای حفظ آن تلاش خواهند کرد. در ابتدا با شروع کووید – 19 و تعطیلی کارخانه‌‌ها، تقاضا به‌شدت کاهش یافت اما از آن زمان، هزینه‌های هنگفت مصرف‌کننده، بهبودV شکل در اقتصاد جهانی ایجاد کرده و نیاز فوق‌العاده‌ای به نیمه‌رساناها را برانگیخته است. درحال‌حاضر، ما با کمبود تراشه، زمان‌های تحویل بی‌سابقه از سوی تامین‌کنندگان و افزایش شدید قیمت مواجه هستیم. ریسک در سراسر زنجیره تامین نیمه‌هادی به سطوح بی‌نظیری افزایش یافته است.
 تلاش برای جبران 
دولت‌های بین‌المللی نیز به تلاش برای افزایش ظرفیت تراشه پیوسته‌اند. در ژوئیه 2022، سنا و مجلس نمایندگان ایالات‌متحده قانون تراشه‌ها را تصویب کردند که شامل حدود 52میلیارد دلار یارانه دولتی برای تحقیق و تولید نیمه‌هادی‌ها در ایالات‌متحده است. این لایحه همچنین اعتبار مالیاتی به ارزش حدود 24میلیارد دلار برای کارخانه‌های تراشه فراهم می‌کند. هدف از ترغیب تولید تراشه در ایالات‌متحده کاهش برخی مشکلات زنجیره تامین است که مانع صنایع خودروسازی و الکترونیک مصرفی این کشور می‌گردد.
اتحادیه اروپا در حال برنامه‌ریزی «قانون‌تراشه‌ها»ی خود برای افزایش تولید نیمه‌هادی‌ها در اروپاست، درحالی‌که کره‌جنوبی 450میلیارد دلار به صنعت خود متعهد شده است، و دولت ژاپن با TSMC و سونی شریک شده است تا کارخانه جدیدی را با پایان سال 2024 بسازند. اتصال سیم، بسترها، مواد و آزمایش‌ها همگی با کمبود یا تاخیر مواجه هستند. در آسیای جنوب‌شرقی، شیوع کرونا بر عرضه قاب‌های سربی و مونتاژ و آزمایش تأثیر گذاشته است. تامین‌کنندگان مجبور شده‌اند به‌طور موقت تاسیسات خود را برای جلوگیری از گسترش ویروس تعطیل کنند و ظرفیت کلی نیمه‌هادی و خروجی را کاهش دهند.
این عدم تطابق مستمر بین تقاضا و عرضه باعث افزایش زمان تحویل کالا می‌گردد. از تابستان 2022، زمان سرب برای اکثر نیمه‌هادی‌ها – صرف‌نظر از نوع آنها – حداقل 40 تا 50 هفته است، معمولا بیشتر. اساسا هیچ انتظاری کمتر از 30 هفته نیست اما بیشتر آنها بسیار طولانی‌تر هستند. با افزایش زمان تحویل، قیمت‌گذاری نیز افزایش یافته است. تدارکات، مونتاژ و آزمایش، و هزینه‌های عملیاتی همگی گران‌تر شده‌اند. به نوبه خود، تامین‌کنندگان نیمه‌هادی مجبور می‌شوند هزینه‌هایشان را به مشتریان خود منتقل کنند تا به تثبیت زنجیره تامین کمک کنند. 
TSMC در آگوست 2021 اعلام کرد که قیمت‌ها را برای نیمه‌رساناهای سطح بالا تا 10درصد و برای تراشه‌های کمتر پیشرفته تا 20 درصد افزایش می‌دهد. این افزایش قیمت‌ها بزرگ‌ترین افزایش یکباره قیمت این شرکت خواهد بود.
در کل، تامین‌کنندگان تراشه در پاسخ به محدودیت‌های عرضه و افزایش کمبود و هزینه موادخام، قیمت‌ها را بین 5 تا 15درصد افزایش داده‌اند. برای فناوری‌های قدیمی آنالوگ و دیود، افزایش قیمت به 20 تا 25 درصد رسیده است. انتظار می‌رود مانند کمبود، افزایش قیمت‌ها تا سال 2023 ادامه یابد. بازارهایی که به‌شدت به تراشه‌ها متکی هستند – ازجمله خودرو، 5G و اینترنت اشیا و تلفن‌های هوشمند برای اتفاقات ناشناخته‌ بیشتری آماده شده‌اند.
  کمبود تراشه چگونه بر بازارها تأثیر گذاشته است؟
صنعت خودرو احتمالا بیشترین تأثیر را از کمبود تراشه داشته است. یک خودروی معمولی می‌تواند بیش از صد تراشه داشته باشد و بسیاری از وسایل‌نقلیه به هزاران نیمه‌رسانا برای کنترل ویژگی‌های ایمنی، سیستم‌های الکتریکی و پیشرانه، اطلاعات سرگرمی، اتصال و … نیاز دارند.
همان‌طور که یکی از سخنگویان TSMC به تایم گفت، ریشه‌ چالش‌های فعلی تراشه‌های صنعت به سال 2018 برمی‌گردد. همه چیز از بسته‌بندی گرفته تا یخچال و فریزر به هم متصل می‌شد، و تقاضای گوشی‌های هوشمند به‌شدت بالا می‌رفت اما تقاضا برای خودروها پایین بود. 
برای برآوردن نیاز، تولیدکنندگان نیمه‌هادی شروع به تخصیص عرضه بیشتر قطعات خودرویی که اکنون حیاتی هستند مانند MCU به سایر صنایع کردند. زمانی که تقاضای خودرو در سه‌ماهه آخر سال 2020 به‌طور غیرمنتظره‌ای افزایش یافت و به‌دلیل نرخ‌های بهره پایین و مصرف‌کنندگانی که درآمد قابل مصرف بیشتری نسبت به پیش‌بینی می‌کردند، تا نیمه اول سال 2021 ادامه یافت، این یک مشکل بزرگ شد.
تا بهار سال 2021، پیامدهای کمبود تراشه برای صنعت خودرو آشکار شد. به دلیل اختلال در قطعات، کارخانه‌ها مجبور به کاهش تولید یا حتی تعطیلی موقت شده‌اند. فشار بیشتر بر این عرضه محدود تراشه‌ها، افزایش روزافزون دستورات خودروهای الکتریکی است که توسط دولت‌ها در سراسر جهان صادر می‌گردد. کارشناسان صنعت و خودروسازان قبلا ابراز نگرانی کرده‌اند که خشکسالی طولانی‌مدت تراشه می‌تواند عرضه این خودروهای جدید را به‌ویژه در ایالات متحده به تاخیر بیندازد.

منبع: ضمیمه کلیک روزنامه جام‌جم