طرح ترافیک بی‌تاثیر در کاهش آلودگی هوا

با شروع فصل پاییز و کاهش دمای هوا در کلانشهرهایی مانند تهران، اراک و اصفهان آمار روزهای آلوده افزایش پیدا می‌کند. این مساله سال‌هاست که نفس کشیدن را برای شهروندان مشکل کرده است و در این بین اجرای طرح‌ها و اقدامات بسیاری نیز از سوی نهادهای  مختلف‌ نتوانسته کارساز باشد، زیرا اجرای این طرح‌ها به درستی در دستور کار قرار نمی‌گیرد.

یکی از این اقدامات در نظر گرفتن محدودیت برای تردد در مناطقی از شهر است. برای نمونه در تهران محدوده‌ای در مرکز شهر ‌ به عنوان طرح ترافیک در نظر گرفته‌ شده و این طرح سال‌هاست، اجرا می‌گردد. اما آیا اجرای چنین طرحی توانسته است که از آمار روزهای آلوده پایتخت بکاهد؟

شاید برخی مدیران برای گزارش دهی و دستاورد سازی به این پرسش پاسخ مثبت بدهند. اما بررسی داده‌ها از این  حکایت دارد که اجرای این طرح تاثیر معناداری در کاهش آلودگی هوا نداشته است. زیرا مسئولان باید در کنار اجرای چنین طرح‌هایی برای کنترل منابع آلاینده در تمامی مناطق شهر برنامه داشته باشند و تلاش برای این مهم را به کنترل تردد خودروها در یک منطقه مشخص محدود نکنند.

به این ترتیب می‌توان گفت اجرای چنین طرح‌هایی اگر با کنترل منابع آلاینده همراه باشد، تاثیر گذار خواهد بود. برای نمونه در کلانشهرهای دنیا اجرای مناسب طرح‌های محدودیت در تردد نتایج مطلوبی داشته است، زیرا مدیران شهری و دیگر مسئولان برای کنترل منابع آلاینده در تمام مناطق شهر برنامه دارند، مثلا خودروهای فرسوده بموقع از رده خارج می‌شوند، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی جدی گرفته می‌گردد و شرایط برای استفاده از حمل و نقل پاک نیز فراهم شده است. در واقع در نظر گرفتن چنین اقداماتی در کنار ایجاد محدوده طرح ترافیک سبب کاهش آلودگی هوا می‌گردد.

بنابراین باید تاکید کرد که در نظر گرفتن منطقه‌ای در مرکز شهر و بی‌توجهی به کنترل منابع انتشار آلاینده‌ها تاثیری بر کاهش آلودگی هوا ندارد و به این ادعا دامن می‌زند که مسئولان هدفی بجز کسب درآمد از اجرای طرح‌ ترافیک ندارند.‌

فراموش نکنیم که بی‌توجهی به توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی سبب شده است که بسیاری از شهروندان ناچار به استفاده از خودروی شخصی شوند. در چنین شرایطی افزایش جریمه‌های ورود به طرح ترافیک نیز آنچنان که باید تاثیر گذار نخواهد بود، زیرا شخص ناچار به استفاده از خودروی شخصی می‌گردد. به همین دلیل چنانچه مدیران شهری دغدغه کاهش آلودگی هوا را دارند، باید برای بهبود زیرساخت‌ها برنامه‌ای بلند مدت داشته باشند و شرایطی ایجاد کنند که خودروهای فرسوده از رده خارج شوند و حمل و نقل عمومی مناسب نیز در دسترس شهروندان قرار گیرد.